Czarter – umowa, na podstawie której odbywa się przewóz ładunków bądź osób w żegludze, transporcie kolejowym lub lotnictwie, cechująca się nieregularnością lub wręcz jednorazowością. Także wynajęcie statku, jachtu, samolotu z załogą lub bez na określony czas w celu samodzielnej organizacji transportu, podróży.
W prawie morskim według kodeksu morskiego z dnia 18 września 2001 r. (Dz.U. z dnia 4 grudnia 2001 r.):
art. 104. Umowa przewozu ładunku może:
stanowić, że przewoźnik odda całą albo określoną część przestrzeni ładunkowej statku pod ładunek na jedną lub więcej podróży (umowa czarterowa), albo
dotyczyć przewozu poszczególnych rzeczy albo ładunku określonego według rodzaju, ilości, miary lub wagi (umowa bukingowa).
art. 105. § 1. Umowa przewozu określa stosunek pomiędzy przewoźnikiem a frachtującym (czarterującym lub bukującym).
Umowa czarterowa – przewoźnik obowiązany jest podstawić statek według wskazania czarterującego w miejscu odpowiednim, bezpiecznym i dostępnym bez trudności dla podejścia statku, dla jego pozostawania tam i wyjścia z ładunkiem bez przeszkód. Czarterujący może niezależnie od tego, czy miejsce ładowania zostało w umowie ustalone, domagać się od przewoźnika – za zwrotem wszelkich związanych z tym kosztów – przeholowania lub przeciągnięcia statku z jednego miejsca na drugie, chyba że przewóz odbywa się statkiem obsługującym linię regularną.
Pod względem prawnym czarter to umowa, której treścią jest oddanie rzeczy do używania w zamian za określone wynagrodzenie. Pod tym względem czarter wykazuje podobieństwo do umowy najmu rzeczy ruchomych uregulowanej w Kodeksie cywilnym. Należy mieć również na względzie art. 750 k.c., zgodnie z którym do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. W każdym konkretnym przypadku należy badać poszczególne elementy treści danej umowy i w zależności od wyników tej oceny dokonać właściwej subsumpcji.
W transporcie morskim występuje 5 rodzajów umów czarterowych:
czarter w jedną stronę – singleczarter – ładunek w jedną tylko stronę;
czarter na podróż okrężną – ładunek w dwie strony;
czarter na podróże konsekutywne – zawiera się jedną umowę na przewóz kilku ładunków (kilku rejsów) w nieregularnym czasie, według jednolitych stawek;
czarter na czas – time czarter – umowa o przekazaniu statku wraz z obsługą, na dane miejsce,
bareboat czarter – przekazuje się statek bez załogi.
